Στην ηλικία των 12 ετών αρχίζουν και ανατέλουν οι δεύτεροι μόνιμοι γομφίοι και μέχρι την ηλικία των 13 ετών έχουν ανατείλει τα 28 από τα 32 μόνιμα δόντια. Απομένουν μόνο οι φρονιμίτες (τρίτοι γομφίοι) που θα εμφανιστούν, αν υπάρχουν, λίγο αργότερα. Οι γνάθοι συνεχίζουν να αναπτύσσονται και τα δόντια παίρνουν την τελική τους θέση στο στόμα.

ΤΕΡΗΔΟΝΑ - ΟΥΛΙΤΙΔΑ

Ο μοντέρνος τρόπος ζωής των εφήβων με συχνή κατανάλωση fast food και αναψυκτικών αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης τερηδόνας. Τα ανθρακούχα και ενεργειακά ποτά, με ή χωρίς ζάχαρη, είναι υπερβολικά όξινα και μπορεί να προκαλέσουν διάβρωση της αδαμαντίνης των δοντιών, όπου γίνονται πιο εύθραυστα, πιο λεπτά και περισσότερο επιρρεπή στην τερηδόνα.

Οι ορμονικές αλλαγές της εφηβείας μπορεί να αποτελούν παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη νόσων του περιοδοντίου. Τα ούλα κάτω από τη δράση των ορμονών, γίνονται περισσότερο ευαίσθητα σε ερεθιστικούς παράγοντες όπως η βακτηριακή πλάκα ή τα υπολείμματα των τροφών και εμφανίζονται πρησμένα και κόκκινα. Η ελλιπής στοματική υγιεινή μπορεί να οδηγήσει στην εκδήλωση ουλίτιδας που μερικές φορές μπορεί να γίνει αρκετά επικίνδυνη (επιθετική εφηβική περιοδοντίτιδα).

ΕΠΙΒΛΑΒΕΙΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ

Στην ηλικία αυτή εμφανίζονται και διατροφικές διαταραχές όπως η βουλιμία (λαιμαργία σε συνδυασμό με εμετό) και η νευρική ανορεξία (υπερβολικός φόβος να μην παχύνουμε που συχνά καταλήγει στον εμετό) που μπορούν να είναι καταστροφικές και για τη στοματική κοιλότητα καθώς διαβρώνεται το σμάλτο των δοντιών.

Το piercing (τρύπημα) της γλώσσας, των χειλιών και της περιστοματικής περιοχής και η τοποθέτηση κοσμημάτων παρουσιάζεται έντονα στους εφήβους. Τα κοσμήματα αυτά, μπορούν να προκαλέσουν μολύνσεις, παρατεταμένη αιμορραγία και τραυματισμούς στα νεύρα, στα δόντια (αποτριβές, ρωγμές κλπ) και στους μαλακούς ιστούς του στόματος (ούλα, χείλη κλπ).

Στην ηλικία αυτή αρχίζουν και οι κακές συνήθειες όπως το κάπνισμα, το αλκοόλ και η χρήση ουσιών. Το κάπνισμα, εκτός από τις άλλες βλάβες που προκαλεί στην υγεία, χρωματίζει την πέτρα που σχηματίζεται ανάμεσα στα δόντια και κάνει την αναπνοή δυσάρεστη. Η μακροχρόνια χρήση του καπνού αυξάνει τον κίνδυνο ουλίτιδας και καρκίνου του στόματος.

ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ - ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ

Αν η θέση των δοντιών στο στόμα δεν είναι η σωστή, συχνά απαιτείται ορθοδοντική θεραπεία όχι μόνο για αισθητικούς αλλά και για λειτουργικούς λόγους. Την περίοδο αυτή χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στον καθαρισμό της μικροβιακής πλάκας γύρω και κάτω από τα σιδεράκια.

Προς το τέλος της εφηβείας κι αφού έχει ολοκληρωθεί η ανάπτυξη των δοντιών μπορούν να αντιμετωπιστούν αισθητικά προβλήματα των δοντιών όπως, δυσχρωμίες, αλλαγή στο σχήμα και μέγεθος ακόμα και λεύκανση των δοντιών.

Τι περιλαμβάνει η πρώτη επίσκεψη:

• Ενημέρωση για τις συχνές ασθένεις του στόματος -τερηδόνα και ουλίτιδα-, τον τρόπο δημιουργίας και πρόληψής τους

• Ανάλυση διατροφικών συνηθειών του εφήβου και ενημέρωση για την επίδραση της διατροφής στην υγεία των δοντιών

• Διδασκαλία του τρόπου βουρτσίσματος των δοντιών, της χρησιμοποίησης του οδοντικού νήματος και της απαιτούμενη χρήσης φθοριούχων προϊόντων (οδοντόκρεμες, στοματικά διαλύματα, ζελέ, βερνίκι), ανάλογα τις ανάγκες του κάθε παιδιού

• Πληροφορίες για τις προληπτικές επικαλύψεις (Sealants)

Οι δεύτεροι μόνιμοι γομφίοι αρχίζουν να παρουσιάζονται στο οδοντικό τόξο γύρω στην ηλικία των 12 ετών και λόγω της ιδιαίτερης μορφολογίας τους (έντονες αυλακώσεις) είναι αρκετά ευάλωτοι για τερηδονισμό.

Τα sealants είναι υλικά τα οποία φράσσουν τις οπές και σχισμές των δοντιών με σκοπό να προληφθεί ή να ανακοπεί η εξέλιξη της τερηδόνας.

Οι σχισμές πάνω στα δόντια είναι σημεία που συγκρατούν υπολείμματα τροφών και μικρόβια με αποτέλεσμα να ξεκινάει η τερηδόνα ευκολότερα. 

• Πληροφόρηση για τις πρώτες βοήθειες σε περίπτωση τραυματισμού των δοντιών καί την πρόληψή τους με αθλητικούς νάρθηκες (mouthguards)

• Ενημέρωση για την αποφυγή έναρξης επιβλαβών συνηθειών όπως το κάπνισμα, το αλκοόλ, χρήση ουσιών καθώς και του piercing

• Κλινική οδοντιατρική και ορθοδοντική εξέταση του παιδιού

• Ψηφιακός ακτινογραφικός έλεγχος, για την ακριβή και έγκαιρη διάγνωση τερηδονισμού

• Καθαρισμός και φθορίωση των δοντιών

• Λεπτομερές σχέδιο θεραπείας

• Εξατομικευμένο πρόγραμμα επανεξέτασης ανάλογα με το βαθμό επικινδυνότητας  δημιουργίας νόσων του στόματος:

» Παιδιά ΥΨΗΛΟΥ κινδύνου κάθε 3-6 μήνες
» Παιδιά ΜΕΤΡΙΟΥ κινδύνου κάθε 6 μήνες
» Παιδιά ΧΑΛΗΜΟΥ κινδύνου κάθε 6-12 μήνες